Posiedzenie Prezydium PAN w dniu 21 stycznia 2014 r.
Obrady Prezydium otworzył Prezes PAN, prof. Michał Kleiber, który powitał członków Prezydium i zaproszonych gości, w szczególności prof. Jerzego Woźnickiego, który został wybrany przewodniczącym Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz zastępcę przewodniczącego Rady prof. Lucjana Pawłowskiego.
Prezes PAN złożył obu profesoromgratulacje z okazji powołania na te stanowiska. Prezes PAN pogratulował również nowo wybranemu Prezesowi Oddziału PAN w Łodzi prof. Aleksandrowi Welfe oraz wręczył munominację na to stanowisko.Prezes PAN poprosił zgromadzonych o wyrażenie zgody na zmianę porządku obrad, polegające na wprowadzeniu punktu dotyczącego wyboru uzupełniającego przedstawicielaPAN do Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Prezes PAN poinformował, że w związku z rezygnacją jednego z dotychczasowych członków Rady (z ramienia PAN),niezbędne jest uzupełnienie tego gremium. Prezes PAN zaproponował zgromadzonym kandydaturę, prof. Andrzeja Więcka, członka korespondenta Akademii. Prezydium PAN jednomyślnie zaakceptowało tę zmianę. Prezes PAN przypomniał zgromadzonym, że w skład RGNiSzW z rekomendacji PAN wchodzą profesorowie: Bogumił Jeziorski, Jan Kotwica,Aleksander Welfe, Lucjan Pawłowski.
Następnie Prezes PAN wspomniał zmarłego w ostatnim czasie prof. Jana Marię Wójcickiego, członka korespondenta Akademii. Prof. Jan Maria Wójcicki, zmarł 28 grudnia 2013 r. w wieku 67 lat. Był wybitnym przedstawicielem inżynierii biomedycznej, specjalizującym się w projektowaniu sztucznych narządów wspomagających metaboliczne funkcje organizmu. Był dyrektorem Instytutu Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN oraz Międzynarodowego Centrum Biocybernetyki PAN, przewodniczącym Komisji RewizyjnejPAN, członkiem wielu komitetów oraz polskich i zagranicznych towarzystw naukowych. Uhonorowany licznymi odznaczeniami państwowymi, w tym Krzyżem Kawalerskim OrderuOdrodzenia Polski.
W drugim punkcie porządku obrad jednomyślnie przyjęto protokół z posiedzenia Prezydium PAN z dnia 19 grudnia 2013 r.
W punkcie trzecim porządku obrad przedstawiono stanowiska w sprawie wyników audytu prawnego przeprowadzonego w Instytucie Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN, InstytucieNauk Prawnych PAN oraz Instytucie Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów PAN. Prof. Jerzy Brzeziński, przewodniczący Rady Kuratorów Wydziału I Nauk Humanistycznychi Społecznych PAN, przedstawił wyniki audytu przeprowadzonego w Instytucie Nauk Prawnych PAN oraz Instytucie Historii Nauki PAN. Poinformował członków Prezydium ozastrzeżeniach i uchybieniach instytutów, wynikających z przeprowadzonego audytu zewnętrznego i zaapelował do członków Prezydium o cofnięcie audytów do uzupełnienia,ponieważ zawierają niepełne dane oraz pominięte zostały niektóre istotne aspekty. Prof. J. Brzeziński zakomunikował, że ocena zespołu Rady Kuratorów Wydziału jest bardziejszczegółowa (instytuty te będą oceniane ponownie przez Radę Kuratorów za 2 lata).W dyskusji na ten temat wzięli udział profesorowie: Michał Kleiber, Mirosława Marody,Andrzej Górski, Jerzy Brzeziński, Janusz Kacprzyk, Leszek Zasztowt – dyrektor Instytutu Historii Nauki PAN, Leszek Kuźnicki, Aleksander Welfe, Stanisław Filipowicz.Prof. Stefan Malepszy, przewodniczący Rady Kuratorów Wydziału II Nauk Biologicznych i Rolniczych PAN zapoznał zebranych z wynikami audytu w Instytucie ŚrodowiskaRolniczego i Leśnego PAN w Poznaniu. Poinformował o zakresie audytu, najważniejszych nieprawidłowościach w działalności, uchybieniach w zakresie zamówień publicznych orazzaleceniach dla Instytutu.
Referent punktu 4 porządku obrad, profesor Marek Grad, Dziekan Wydziału III Nauk Ścisłych i Nauk o Ziemi przedstawił wniosek o przyznanie Medalu PAN im. Stefana Banachaprof. Tomaszowi Łuczakowi. Wniosek, po wysłuchaniu obszernego uzasadnienia, Prezydium PAN przyjęło jednomyślnie.
W punkcie piątym porządku obrad prof. Stefan Malepszy, przewodniczący Rady Kuratorów Wydziału II PAN przedstawił projekt uchwały zmieniający uchwałę w sprawie wniosku opowołanie członków rad kuratorów. Zgodnie z art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010r. o Polskiej Akademii Nauk Prezes Akademii na wniosek Prezydium Akademii powołuje wskład każdej z rad kuratorów po dwóch wybitnych uczonych polskich niebędących członkami Akademii. W 2011 r. Prezes Akademii powołał do Rady Kuratorów Wydziału II NaukBiologicznych i Rolniczych PAN m. in. prof. Henryk Okarmę. W 2013 r. prof. H. Okarma został wybrany członkiem korespondentem PAN. Stosownie do treści art. 28 ust. 3 ustawy o PAN, członkowie Akademii wchodzą w ramach każdego wydziału do rady kuratorów. W związku z tym Wydział II Nauk Biologicznych i Rolniczych PAN zarekomendował wmiejsce prof. H. Okarmy – prof. dr hab. Zofię Szweykowską-Kulińską jako drugiego przedstawiciela polskich naukowców niebędących członkami Akademii. Prezydium PAN, w głosowaniu jawnym, jednomyślnie zaakceptowało uchwałę.
W punkcie szóstym porządku obrad dr Zdzisław Hensel, Kanclerz PAN przedstawił projekt uchwały w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie przez Instytut Archeologii i Etnologii PANumowy wzajemnego udostępnienia lokali położonych w budynkach zlokalizowanych przy ul. Rubież 46 w Poznaniu, powiat poznański, województwo wielkopolskie. Pismem z dnia 9stycznia 2014 r. Instytut Archeologii i Etnologii PAN zwrócił się do Prezesa Polskiej Akademii Nauk z prośbą o wyrażenie zgody na zawarcie z Fundacją Uniwersytetu im. A.Mickiewicza w Poznaniu umowy dotyczącej wzajemnego udostępnienia lokali położonych przy ul. Rubież 46. Z przedstawionego projektu umowy wynika, że przedmiotem zamianyjest 1 lokal będący własnością Instytutu o pow. 99 m2 w zamian za 4 lokale o łącznej powierzchni ok. 107 m2 znajdujące się w tym samym budynku będącym współwłasnością Fundacji. Instytut i Fundacja zawierają umowę w celu skoncentrowania działalności Instytutu na II kondygnacji budynku, co jest zgodne z interesem gospodarczym każdej ze stron. Zuwagi na fakt, iż wartość lokali należących do Instytutu Archeologii i Etnologii PAN przekracza równowartość w złotych kwoty 50 tys. euro, niezbędne jest wystąpienie przezInstytut do ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa o wyrażenie zgody na zamianę. Prezydium PAN, w głosowaniu jawnym, jednomyślnie zaakceptowało uchwałę.
Kolejna uchwała prezentowana przez Kanclerza PAN, dr. Zdzisława Hensla dotyczyła zrzeczenia się prawa użytkowania wieczystego do gruntu położonego w miejscowości Drozdy, gmina Tarczyn, powiat piaseczyński, na rzecz Skarbu Państwa reprezentowanego przez Starostę Powiatu Piaseczyńskiego. Po konsultacji i na wniosek Instytutu Genetyki iHodowli Zwierząt PAN w Jastrzębcu oraz po rozpatrzeniu wniosku burmistrza gminyTarczyn (opracowanie przez gminę Tarczyn koncepcji zagospodarowania terenów na celerekreacyjno-sportowe oraz popularyzację nauki i kultury dla mieszkańców Tarczyna i gminy) Akademia przychyliła się do prośby i postanowiła zrzec się prawa użytkowania wieczystegodo gruntu, położonego w miejscowości Drozdy na rzecz Skarbu Państwa mając na względzie dobro społeczności lokalnej oraz rozwój tego terenu. Instytut Genetyki i Hodowli ZwierzątPAN zgłosił omawiane nieruchomości jako majątek zbędny do celów prowadzenia działalności naukowej i jako zbędne zostały wskazane też grunty pod wodami (stawy) orazczęść gruntu zadrzewionej i zakrzewionej wśród stawów. Przed dokonaniem zrzeczenia się praw przysługujących do nieruchomości niezbędne będzie uzyskanie zgody ministrawłaściwego do spraw Skarbu Państwa.Prezydium PAN, w głosowaniu jawnym, jednomyślnie zaakceptowało uchwałę.
W dalszej części obrad, prof. Marian Kaźmierkowski, zrelacjonował prace zespołu powołanego do spraw informatyzacji czasopism PAN. Poinformował zebranych, że w dniu29 października 2013 r. odbyło się posiedzenie zespołu i po przeanalizowaniu oferty przede wszystkim firmy Elsevier Urban&Partner oraz wykazu czasopism naukowych wydawanychlub współwydawanych przez komitety/oddziały PAN (wraz z uzyskanymi wskaźnikami Impact Factor oraz liczbą punktów przyznanych przez MNiSW) przyjęto następującewnioski: oferta firmy Elsevier Urban&Partner jest atrakcyjna dla czasopism jednak ze względu na wysokie koszty ewentualnej współpracy w zakresie wydawania czasopism zespółnie widzi możliwości podjęcia współpracy; każde czasopismo wydawane przez PAN powinno mieć wersję elektroniczną udostępnioną w internecie (od czego należy uzależnićdalsze finansowanie); należy ograniczać wydawanie czasopism w wersji drukowanej (ponad 30% nakładu zalega w magazynach); czasopisma z zakresu nauk podstawowych powinny byćwydawane wyłącznie w językach kongresowych; istotną sprawą jest wspomaganie wydawania czasopism w zakresie nauk humanistycznych poprzez przydzielenie dodatkowychfunduszy z przeznaczeniem na wydawanie 20-30% tytułów w językach kongresowych, co umożliwi wejście w obieg międzynarodowy; należy rozwijać i aktualizować portal CzytelniaCzasopism PAN; kontynuować proces umieszczania czasopism na platformie profesjonalnego wydawcy (VERSITA); wskazane jest finansowanie czasopism z wykazu A(JCR) oraz C (ERIH); zaleca się przeprowadzenie przez Wydziały PAN wnikliwej oceny tytułów zamieszczonych w wykazie B (czasopisma ukazujące się w innych czasopismachrecenzowanych, wymienionych w aktualnym wykazie czasopism punktowanych MNiSzW) Ocena powinna uwzględniać poziom merytoryczny, przydatność dla środowiska naukowego oraz potencjał rozwoju czasopism w świetle kryteriów oceny przez MNISW.Prezydium PAN przyjęło stanowisko komisji.
Prezes PAN, prof. Michał Kleiber poruszył sprawę upubliczniania swoich stanowisk przez komitety naukowe. Dyskutowano nad kwestią problemu wynikającego z braku informowaniakierownictwa PAN o upowszechnianych treściach.
Następnie Prezes przedstawił informacje dotyczące nieprawidłowości w prowadzeniustudiów doktoranckich i podyplomowych w Instytucie Nauk Ekonomicznych PAN. Poinformował zgromadzonych, że po uzyskaniu pierwszych informacji o nieprawidłowościach w prowadzeniu studiów w INE PAN zlecił przeprowadzenie audytu zewnętrznego w tym instytucie. Po jego zakończeniu niezwłocznie przekazał jego wyniki doMnisterstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz skierował do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez niektórych pracowników Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN. W wyniku postępowania konkursowego nastąpiła zmiana dyrektoraInstytutu. Prof. C. Wójcik, który objął funkcje dyrektora INE PAN w maju 2013 r. zwolnił zpracy osoby odpowiedzialne za powstałe nieprawidłowości oraz podjął działania naprawcze. W dyskusji na ten temat oraz spraw związanych z wizerunkiem, postrzeganiem Akademiioraz jej promocją wzięli udział profesorowie: Michał Kleiber, Mirosława Marody, Janusz Kacprzyk, Aleksander Welfe, Lucjan Pawłowski, Marian Kaźmierkowski, Jan Albrecht,Jerzy Duszyński, Piotr Zielenkiewicz, Stanisław Filipowicz, Andrzej Żelaźniewicz, Adam Zięcik, Jacek Zaremba.